Aizpitarte IV, saguzarren hibernazio-kobazuloa
Hibernazio-garaian urtero egiten dugun zenbaketaren ondoren, 2022ko urtarrilean 39 saguzar hibernatu erregistratu ditugu guztira, horietako 38 Rhinolophus ferromequinum espeziekoak, normalean ferra-saguzar handia esaten zaiona.
2017an labar-artea izateagatik egin zen perimetro-itxituratik, Aizpitarte IV kobazuloan bertan babesten diren saguzarrak zenbatzeko programa bat egiten ari gara. Helburua da pertsonek faunari eragozpenik ez eragiteak zer eragin duen egiaztatzea. Kanpoko perimetro-itxitura ezarri aurretik egindako lanaren arabera, 2300 pertsona inguru sartzen ziren barrunbe barruan. Giza presio horrekin nekez mantentzen zen leize-saguzar kolonia bat, udaberri eta udazkeneko trantsizio-aldietan babesten zena. Une honetan, ikerketa-motaren bat egiten duten pertsonei eta gidatutako talde txikiei soilik sartzen zaie.
Koba horrek, trantsizio-garaietan okupatutako kobazuloa izateaz gain, hibernazio-kolonia bat duela eta espezie mehatxatuen habitat gisa duen babesa eta garrantzia ezaugarritzen dituela egiaztatzea.
XIX. mendeko (Lersundiko kondea) eta XX. mendeko (Jose Migel barandiarangoa) txosten eta azterlan zaharretan jasotako informazioaren arabera, inguruko baserriek ohitura zuten haitzuloko guanoa gurdietan jasotzeko, lurrak ongarritzeko. Horrek pentsarazten digu zenbat saguzar gorotzen hondar pilatzen zen barruan. Bestalde, kobazuloko sabaietan oraindik ikus daitezke kolonien agregazioaren ondorioz sortzen diren gantz orban ugari eta handiak. Ebidentzia horiek diotenez, kobazulo honek kiroptero ugari izan zituen bere garaian, denbora luzez.
Aizpitarteko saguzarren koloniak berreskuratzen laguntzeak zentzua ematen die Aizpitarte Elkartean boluntario gisa egiten ditugun ahaleginei.
Aizpitarten (Errenteria), Sagain Zelaia haitzuloan (Asteasu) eta Aixan (Itziar) hibernazioan dauden saguzarrak zenbatzeko jarduera hau Ingurumen Jasangarritasuneko Sailburuordetzako Natura Ondare eta Klima Aldaketa Zuzendaritzak diruz lagundu du. Eusko Jaurlaritzako Ekonomiaren Garapen, Jasangarritasun eta Ingurumen Saila